10.0 Pengenalan
Bagaimana kita mengetahui kos bagi sesuatu kerja atau tempahan. Untuk membolehkan kita mengetahui kos, maka kos-kos tersebut hendaklah dikumpulkan terlebih dahulu. Dalam proses pengumpulan kos terdapat tatacara yang perlu diikuti.
10.1 Tatacara pengumpulan kos
Tatacara pengumpulan kos dapat dilihat mengikut urutan proses daripada penerimaan pesanan kerja daripada pelanggan sehingga disediakan kad kos kerja
10.1.1 Sewaktu menerima pesanan daripada pelanggan.
Jabatan kawalan pengeluaran akan memberikan nombor pesanan pengeluaran atau kerja bagi setiap pesanan yang diterima daripada pelanggan.
Seterusnya jabatan kawalan pengeluaran akan memberikan arahan kepada kilang melalui pesanan pengeluaran untuk melaksanakan kerja mengikut spesifikasi kerja. (Rujuk Rajah 10.1). Pesanan Pengeluaran. Walau bagaimanapun pesanan pengeluaran boleh dikeluarakan sama ada secara lisan ( bagi perniagaan kecil) atau secara bertulis yang terperinci.
PESANAN PENGELUARANTarikh bermula: No. pesanan: Tarikh dijanjikan: No. mesin: Tarikh disiapkan: No. akaun: Kuantiti yang diperlukan; No. Operasi: No. Jabatan: | |||
Bahan Diperlukan | Bahagian | Buruh | |
Kuantiti | Nama | Nombor | Jam |
Butir Kerja | Anggaran | ||
Keterangan | Diperiksa | RM Bahan Buruh Overhed Jumlah | |
Tandatangan Tarikh | |||
Rajah 10.1 Pesanan Pengeluaran
10.1.2 Sewaktu pengeluaran bermula
Apabila pengeluaran bermula kad kos kerja (Rujuk Rajah 10.2 Kad Kos Kerja) atau akaun kos akan disediakan oleh jabatan kos. Kad kos kerja adalah satu borang yang digunakan untuk merekodkan dan meringkaskan kos bahan, buruh, dan overhed kilang yang dilibatkan kepada sesuatu kerja. Setiap kad kos kerja akan dinomborkan.
KAD KOS KERJANo. Kerja : Tarikh mula: Harga: Keterangan: Tarikh siap: Invois: Pelanggan : Tarikh serahan: Tarikh: | ||||||||||
Tarikh | Ruj. | Jab. | Bahan | Buruh | Overhed | Pelbagai | Jumlah kos | Kenyataan | ||
Ktt | RM | Jam | RM | RM | RM | RM | ||||
Ringkasan: RM Bahan xx Buruh xx Overhed xx Pelbagai xx ---- Jumlah kos xxx Harga Invois xxx ----- Tandatangan: Untung xx Tarikh: === |
Rajah 10.2 Kad Kos Kerja
10.1.3 Setelah kerja selesai
Apabila kerja tersebut telah selesai, satu nota barang siap disediakan oleh jabatan pengeluaran. Nota ini akan dihantar kepada jabatan kos dan barang yang siap akan dihantar ke stor. Kad kos kerja akan ditutup dan kos tersebut akan dipindahkan ke akaun jualan. Seterusnya kerja yang siap akan diserapkan dengan kos overhed pengeluaran, pentadbiran, jualan dan agihan. Akhirnya untung atau rugi bagi kerja berkenaan akan dikira.
UJI KEFAHAMAN ANDA SEBELUM ANDA MENERUSKAN INPUT SELANJUTNYA.
SILA SEMAK JAWAPAN ANDA PADA MAKLUM BALAS DI HALAMAN BERIKUT.
10.1 Terangkan secara ringkas tatacara pengumpulan kos di bawah kaedah pengkosan tempahan kos.
Anda hanya boleh berpindah ke input selanjutnya
Jika anda dapat menjawab kesemua soalan dalam aktiviti 10A
10.1
1. Sewaktu menerima pesanan daripada pelanggan
i. Jabatan pengeluaran akan memberikan nombor pesanan pengeluaran atau kerja.
ii. Jabatan pengeluaran memberi arahan untuk melaksanakan kerja sama ada secara lisan atau bertulis.
2. Semasa pengeluaran bermula
Kad kos kerja atau akaun kos disediakan.
3. Setelah kerja selesai
i. Nota barang siap disediakan oleh jabatan pengeluaran dan dihantar ke jabatan kos.
ii. Barang siap akan dihantar ke stor.
iii. Akaun kos kerja ditutup dan dipindahkan ke akaun kos jualan.
10.2 Penetuan Harga Keluaran
Setelah kos dikumpul, maka harga keluaran yang dihasilkan hendaklah ditentukan. Ia boleh ditentukan sama ada menggunakan kad kos kerja atau penyediaan akaun kos.
10.2.1 Kad Kos Kerja
Berdasarkan kepada maklumat-maklumat berikut anda akan ditunjukkan bagaimana menentukan harga keluaran dengan menggunakan kad kos kerja.
Syarikat Maju Sdn. Bhd. sebuah syarikat yang mengeluarkan mesin bagi kegunaan khusus bagi industri kecil dan sederhana. Syarikat ini telah diminta oleh Syarikat Roti Mawar Sdn. Bhd . untuk menyediakan sebut harga bagi mesin penggadun yang mempunyai fungsi khusus.
Berikut adalah anggaran kos :
Kos Bahan mentah RM 500
Upah Langsung : Masa penggunaan mesin 300 jam pada kadar RM 0.50
Pemasangan 200 jam pada kadar RM 0.20
Overhed diserapkan pada kadar RM0.20 setiap jam buruh langsung.
Overhed jualan dan agihan ialah 25 % daripada kos pengeluaran
Untung yang dikehendaki adalah 25% daripada jumlah kos.
KAD KOS KERJANama Pelanggan : Sykt Roti Maju Tarikh Mula : Butir-butir : Tarikh Siap : No Pesanan : Tarikh Serahan : Kos : Bahan Langsung 500 Upah Langsung : Mesin 300 jam x RM 0.50 150 Pemasangan 200 jam x RM 0.25 50 200 ------ 500 Overhed pengeluaran : 500 jam x RM 0.20 100 ----- Kos Pengeluaran 800 Overhed Jualan dan agihan ( 25% x RM 800) 200 ----- Jumlah Kos 1000 Untung ( 25% x RM 1000) 250 ------ Harga Jualan (Sebut Harga ) 1 250 ==== |
10.2.2 Akaun Lejar Kos
Pengiraan harga keluaran juga boleh dilakukan dengan menggunakan akaun lejar kos.
Contoh: Syarikat Kejuruteraan Maya Sdn Bhd menggunakan kaedah pengkosan tempahan kerja. Data-data berikut adalah berhubung dengan satu kerja kejuruteraan.
Petikan daripada kad kos kerja
Baki Awal Kerja Dalam Progres RM | Belanja yang Dicajkan dalam tempoh RM | Baki Akhir Kerja Dalam Progres RM | |
Bahan Buruh Overhed Pengeluaran | 10 620 15 250 10 830 | 32 840 53 260 33 520 | 12 630 16 170 9 260 |
Maklumat yang dibekalkan daripada perakaunan kewangan bagi tempoh yang sama:
Belian Bahan Overhed jualan & agihan Overhed pengeluaran Jualan | RM 39 150 12 780 30 620 146 330 |
Stok awal bahan mentah ialah RM 9 200.
Semua kerja yang telah disiapkan diinvoiskan dengan segera kepada pelanggan. Jabatan kos mencajkan overhed jualan dan agihan pada kadar 10% daripada kos kerja siap.
Berdasarkan maklumat di atas, sediakan lejar-lejar kos dan akaun untung rugi kos bagi tempoh berkenaan.
Lejar Kos
A/k Kawalan Lejar Kos
Jualan Baki h/b | 146 330 53 570 199 900 | Baki b/b Belian Overhed jualan & agihan Overhed pengeluaran Upah Untung | 45 900 39150 12 780 30 620 53 260 18 190 199 900 |
A/k Kawalan Kerja Dalam Progres
Baki b/b Bahan Upah Overhed Pengeluaran | 36 700 32 840 53 260 33 520 156 320 | Kos jualan Baki h/b | 118 260 38 060 156 320 |
A/k Kawalan Stor
Baki b/b Kawalan Kewangan | 9 200 39 150 48 350 | Kerja Dalam Progres Baki h/b | 32 840 15 510 48 350 |
A/k Kawalan Upah
Kawalan Kewangan | 53 260 53 260 | Kerja Dalam Progres | 53 260 53 260 |
A/k Kawalan Overhed Pengeluaran
Kawalan Kewangan Pelarasan Overhed | 30 620 33 520 | Kerja Dalam Progres | 33 520 33 520 |
A/k Kawalan Overhed Jualan & Agihan
Kawalan Kewangan | 12 780 12 780 | Kos Jualan Pelarasan Overhed | 11 826 954 12 780 |
A/k Kos Jualan
Kerja Dalam Progres Overhed Jualan & Agihan | 118 260 11 826 130 086 | A/k Untung Rugi | 130 086 130 086 |
A/k Pelarasan Overhed
Overhed Jualan & Agihan Untung Rugi | 954 1 946 2 900 | Overhed Pengeluaran | 2 900 2 900 |
A/k Untung Rugi Kos
Kos Jualan Untung | 130 086 18 190 148 276 | Jualan Pelarasan Overhed | 146 330 1 946 148 276 |
UJI KEFAHAMAN ANDA SEBELUM ANDA MENERUSKAN INPUT SELANJUTNYA. SILA SEMAK JAWAPAN ANDA PADA MAKLUM BALAS DI HALAMAN BERIKUT.
10.2
Syarikat Kemboja Sdn Bhd menggunakan kaedah pengkosan tempahan kerja. Berikut adalah data-data kos yang dipetik daripada buku-buku kos bagi tahun berakhir 31 Disember 2000.
Bahan Langsung Upah Langsung Untung Overhed jualan & agihan Overhed pentadbiran Overhed kilang | RM 90 000 75 000 60 900 52 500 42 000 45 000 |
Sediakan kad kos kerja yang menunjukkan kos prima, kos pengilangan, kos jualan dan harga jualan.
Anda hanya boleh berpindah ke input selanjutnya
Jika anda dapat menjawab kesemua soalan dalam aktiviti 10B
Kad Kos Kerja
Bagi Tahun Berakhir 31 Disember 2000
Bahan Langsung Upah Langsung Kos PrimaOverhed kilang Kos PengilanganOverhed Pentadbiran Overhed jualan & agihan Kos JualanUntung Harga Jualan | RM 90 000 75 000 165 000 45 000 210 000 42 000 52 500 304 500 60 900 365 400 |
S |
ila cuba semua soalan dalam penilaian kendiri ini dan semak jawapan anda pada maklumbalas yang disediakan. Jika ada masalah yang timbul, sila berbincang dengan pensyarah anda.
Selamat mencuba dan selamat berjaya!!!
Soalan 10-1
Syarikat Indah Bhd memulakan tiga kerja dalan bulan Januari 2000. Kerja-kerja tersebut bermula dalam bulan Januari 2000. Kos yang berkaitan dengan kerja tersebut dalam bulan Januari adalah seperti berikut :
Bahan diisukan daripada stor Bahan dipulangkan ke stor Belian bahan khas Upah langsung | Kerja A1RM 3 000 RM 30 RM 100 RM 600 | Kerja A2RM 7 000 RM 70 - RM 2 000 | Kerja A3RM 5 000 - RM 300 RM 400 |
Anggaran overhed untuk tahun 2000 ialah RM 50 000 dan jam buruh langsung ialah 25 000 jam. Overhed akan diserapkan menggunakan asas jam buruh langsung. Overhed yang terlibat bagi bulan Januari ialah RM 4 000.
Pekerja langsung dibayar upah sebanyak RM 1.00 sejam.
Hanya kerja nombor A1 sahaja yang dapat disiapkan dan dihantar kepada pelanggan pada bulan Januari. Harga jualan ialah RM 7 000.
Berdasarkan maklumat yang diberikan, anda dikehendaki menyediakan :
i. Kad kos kerja yang dijadualkan untuk kerja A1, A2, dan A3.
ii. Akaun-akaun kawalan kerja dalam progress dan overhed pengeluaran
iii. Akaun untung rugi pengkosan.
Adakah anda telah mencuba dahulu?
Jika ‘ya’, sila semak jawapan anda.
Jawapan 10-1
i.
Kad Kos Kerja
No Kerja A1A2A3 | Bahan RM 3 000 100 (30) 3 070 7 000 (70) 6 930 5 000 300 5 300 | Upah RM 600 600 2 000 2 000 400 400 | Overhed # RM 1 200 1 200 4 000 4 000 800 800 | Jumlah Kos RM 4 870 12 930 6 500 | Jualan RM 7 000 | Untung RM 2 130 |
Nota #
Kadar penyerapan overhed adalah berasaskan jam buruh langsung.
RM 50 000
Ia itu ------------ = RM 2.00 sejam
25 000 jam
Bilangan jam :
Kerja A1 = RM 600 / RM 1.00 = 600 jam
Kerja A2 = RM 2 000 / RM 1.00 = 2 000 jam
Kerja A3 = RM 400 / RM 1.00 = 400 jam
Overhed diserapkan :
Kerja A1 = 600 x RM 2.00 = RM 1 200
Kerja A2 = 2 000 x RM 2.00 = RM 4 000
Kerja A3 = 400 x RM 2.00 = RM 800
ii. Akaun Kawalan
A/k Kawalan Kerja Dalam Progres
Bahan diisukan Belian bahan khas Upah Overhed Baki b/b | 15 000 400 3 000 6 000 24 400 19 430 | Bahan dipulangkan ke stor Kos jualan (ke A/k U/R) Baki h/b | 100 4 870 19 430 24 400 |
A/k Kawalan Overhed Pengeluaran
Overhed dilibatkan A/k Untung rugi (penyerapan overhed berlebihan) | 4 000 2 000 6 000 | A/k Kawalan Kerja Dalam Progres | 6 000 6 000 |
iii. Akaun Untung Rugi Pengkosan
A/k Untung Rugi
Kos jualan Untung h/b Untung Bersih | 4 870 2 130 7 000 4 130 4 130 | Jualan Untung b/b Penyerapan Overhed berlebihan | 7 000 7 000 2 130 2 000 4 130 |