BAB 2 : PENGAUDITAN
Pengenalan
Juruaudit syarikat perlu
mempunyai kelayakan yang diperlukan oleh Seksyen 15 Akta Akauntant 2000
(disemak 1972)
Bahagian I dan II Jadual
Pertama : ahli badan perakaunan yang diiktiraf berikut layak memohon lessen
untuk menjadi juruaudit syarikat :
a.
Malaysian Institute of certified Public
Acccountant (MICPA)
b.
Institute of Chartered Accountants of
Scotland
c.
Institute of Chartered Accountants in England
& Wales
d.
Institute of Chartered Accountants in Ireland
e.
Institute of Chartered Accountants (United
Kingdom)
f.
Institute of Chartered Accountants in
Australia
g.
Australian Society of Accountants
h.
New Zealand Society of Chartered Accountants
i.
Canadian Institute of Accountants
j.
Institute of Chartered Accountants of India
Seseorang juruaudit perlu :
-
Mempunyai kemahiran dalam profesion – ijazah
perakauanan dari university yang diiktiraf, lulus semua peperiksaan MICPA dan
pengalaman sekurang-kurangnya 3 tahun dalam bidang perakauanan
-
Berwibawa dan jujur
-
Pertimbangan yang waras
-
Pemikiran yang kritikal dan analitis terhadap
bukti audit
-
Berhati-hati tetapi tegas
-
Merahsiakan maklumat sulit yang diterima,
mendedahkan maklumat penting berkenaan audit
Juruaudit boleh mengamal
secara individu atau perkongsiaan
Kebebasan
Juruaudit
Konsep kebebasan dilihat
dari 2 sudut :
i.
Secara nyata
-
Pendapat yang objektif
-
Tidak dipengaruhi
-
Kebebasan pemprograman
-
Kebebasan pemeriksaan
-
Kebebasan melapor
ii.
Pada rupa
-
Situasi / hubungan
-
Timbulkan konflik
Kelayakan
juruaudit
a.
Ahli badan professional perakaunan yang diiktiraf
b.
Mendaftar sebagai akauntant awam bertauliah
dengan MIA (Sek 22 Akta Akauntant)
-
Adalah menjadi tanggungjawab pengarah /
pengurus syarikat untuk pastikan rekod-rekod perakaunan disimpan dengan
sempurna supaya penyata kewangan dapat disediakan dan rekod-rekod dapat diaudit
Syarat-syarat
Perlantikan
a.
Akauntant bertauliah
b.
Memohon kelulusan Menteri Kewangan ( Sek 8
(10 Akta Ssyarikat)
c.
Membayar yuran pendaftaran bila mendapat
kelulusan Menteri ( Sek 8 (2) Akta Syarikat)
d.
Tertakluk kepada Sek 9 (1) dan sek 9 (2) Akta
Syarikat – untuk menjamin kebebasan juruaudit
Orang-orang
yang tidak layak dilantik sebagai juruaudit :
i.
Bukan juruaudit yang sah
ii.
Berhutang lebih RM2500 dengan syarikat yang
diaudit
iii.
Pegawai syarikat yang diaudit
iv.
Pekongsi pegawai syarikat diaudit
v.
Majikan pegawai syarikat diaudit
vi.
Pekerja atau kakitangan pegawai syarikat
diaudit
vii.
Pekongsi bagi pekerja pegawai syarikat
diaudit
viii.
Pekerja bagi pekerja pegawai syarikat diaudit
ix.
Pemegang syer / isteri / saudara
x.
Pemegang buku daftar ahli syarikat / buku
daftar debenture
xi.
Pernah menjadi pegawai syarikat dalam tempoh
12 bulan terdahulu
Prosedur
Perlantikan
Akta Syarikat : juruaudit pegang jawatan
untuk tempoh setahun – perlu resolusi AGM untuk lantik semula Juruaudit Awam
Perlantikan juruaudit awam melalui AGM boleh
jika :
a. Seorang
juruaudit awam bertanding semula / sedang sandang jawatan juruaudit awam
b. Calon
yang baru dicadang untuk bertanding sebagai juruaudit awam
Syarat-syarat :
a. Sek
172 (11) akta syarikat : calon baru – notis pencalonan diterima
sekurang-kurangnya 21 hari AGM
b. Sek
172 (12) Akta Syarikat : calon lama – notis pencalonan diterima
sekurang-kurangnya 7 hari sebelum AGM
Bagi calon baru, selepas notis diterima,
syarikat perlu buat salinan notis dan hantar dalam tempoh 7 hari sebelum AGM
kepada :
a. Juruaudit
awam yang dicalonkan
b. Setiap
juruaudit sedia ada
c. Orang-orang
yang layak terima notis AGM
Siapa
lantik Juruaudit awam?
Ø Secara
am : syarikat dalam AGM – Sek 172 (2) Akta Syarikat
Ø 3
pihak lain yang boleh lantik juruaudit awam
a. Pengarah
– dalam 2 situasi :
i. Juruaudit
awam pertama pada bila-bila masa sebelum AGM pertama dan sehingga habis AGM
pertama – Sek 172 (1)
ii.
Untuk isi kekosongan mengejut juruaudit awam
syarikat – Sek 172 (3)
b. Ahli-ahli
syarikat – Sek 172 (2)
c. Pendaftar
atas permohonan bertulis ahli syarikat jika tiada perlantikan juruaudit awam
dibuat oleh pengarah/ syarikat – sek 172 (14)
Perletakan
jawatan
§ Boleh
letak jawatan jika :
a. Dia
bukan juruaudit tunggal syarikat – boleh letak jawatan pada bila-bila masa tapi
berkuatkuasa sehingga perlantikan baru dibuat dalam AGM khas untuk lantik
juruaudit awam baru
b. Dalam
AGM dan tidak secara lain – sek 174 (14)
Pemecatan
Bila juruaudit dilucutkan jawatan oleh
syarikat sebelum tamat tempohnya
Cara :
a. Melalui
resolusi syarikat pada 1 AGM di mana 1 notis khas telah diberi terlebih dahulu
dan bukan sebaliknya ( ie pengarah boleh cadangkan sahaja, tidak boleh
singkirkan) – sek 172 (4)
b. Prosedur
penyingkiran – bila notis khas telah diterima oleh syarikat :
i.
1 salinan notis untuk juruaudit awam
berkenaan dan 1 salinan untuk Pendaftar
ii. Dalam
masa 7 hari selepas terima notis, juruaudit awam boleh buat penjelasan bertulis
kepada syarikat dan mohon 1 salinan penjelasan tersebut dihantar kepada setiap
ahli syarikat sebelum mesyuarat di mana resolusi itu akan dipertimbangkan – sek
172 (5)
c. Melainkan
Pendaftar memutuskan sebaliknya ( atas permohonan ahli syarikat), syarikat
hendaklah hantar 1 salinan penjelasan berkenaan kepada ahli-ahli seperti
diminta – sek 172 (6)
Surat
Persetujuan
v Sek
9 (6) Akta Syarikat – selepas terima tawaran perlantikan, juruaudit perlu buat
pengesahan bertulis kepada syarikat – surat persetujuan
v Isi
kandungan surat :
i.
Objektif audit
ii.
Tanggungjawab pihak pengurusan
iii.
Skop audit
iv.
Bentuk laporan
v.
Risiko
vi.
Pemberitahuan untuk dapatkan apa-apa rekod,
dokumen
v Hantar
kepada pengarah, pengarah tandatangan dan kembalikan salinan kepada
juruaudit
awam
Komunikasi
Dengan Juruaudit Terdahulu
Sebelum terima perlantikan, juruaudit awam
baru mesti hubungi juruaudit awam lama untuk dapatkan kepastian mengapa
berlakunya perubahan juruaudit awam
Walau bagaimanapun, juruaudit awam baru perlu
mendapatkan kebenaran daripada syarikat terlebih dahulu
Juruaudit awam tidak boleh mendedahkan
maklumat sulit tanpa izin syarikat ( etika kerahsiaan)
Juruaudit awam berhak menolak perlantikan
jika syarikat tidak membenarkan juruaudit awam lama menghubunginya/ dedah
maklumat)
Tujuan :
i.
Tahu latar belakang dan wibawa syarikat
ii.
Tahu apa-apa pertelingkahan antara juruaudit
awam dengan syarikat
iii.
Tahu kekurangan/ kelemahan Sistem Kawalan
Dalaman, Sistem Perakaunan – bantu perancangan pelaksaan audit
Hak
& kuasa
a.
Dapatkan semua rekod-rekod perakauanan lain,
dokumen, baucer, maklumat dan apa-apa penjelasan yang perlu dari pegawai
syarikat induk, anak syarikat, syarikat berkaitan – sek 174 (4 &5)
b.
Sek 174 (7) – juruaudit berhak :
i.
Hadir semua AGM syarikat
ii.
Terima semua notis tentang AGM
iii.
Diperdengarkan dalam semua AGM tentang
apa-apa sahaja berkaitan tugasnya sebagai juruaudit awam
iv.
Membuat rayuan bertulis tentang pemecatannya
c.
Laporan bertulis kepada Pendaftar tentang
syarikat yang tidak patuh akta dan apa-apa yang tidak dapat diselesaikan melalui
laporkannya – sek 174 (8)
Tanggungjawab
a.
Sek 174 (1)
i.
Laporkan kepada ahli-ahli syarikat tentang
penyata kewangan
ii.
Dalam laporan audit, juruaudit awam beri
pendapat samada penyata kewangan dan laporan pengarah mengikut Akta atau tidak,
rekod-rekod perakaunan disimpan dengan baik atau tidak.
b.
Sek 174 (2)
i.
AUR dan KKK dan nota akaun syarikat
disediakan dengan betul atau tidak mengikut sek 169
ii.
Rekod-rekod perakaunan disimpan dengan rapi
oleh syarikat
iii.
Akaun gabungan
-
Nama anak-anak syarikat yang tidak audit
-
Puashati dengan penyediaan AK gabungan
-
Telah terima maklumat dan penjelasan yang
perlu
-
Kekurangan / ketidaklaziman dalam Ak Gabungan
c.
Sek 174(3) : laporkan jika :
i.
Telah menerima maklumat dan penjelasan yang
diperlukan dari pegawai syarikat
ii.
Penyata-penyata pejabat cawangan yang
diterima (tidak dilawati) untuk diaudit memadai atau tidak
iii.
Prosedur yang digunakan oleh syarikat induk /
anak syarikat untuk Ak Gabungan sesuai atau tidak